Sei noko!
Måleriet av Shihk Sabbir Alam er eit slikt vindauge inn til ei anna soge. Men når ein ser gjennom eit vindauge, ser ein ikkje alltid heile konteksten. Difor treng ein somme gongar fleire vindauge for å sjå inn i den same soga. Det får eg ikkje her. På måleriet si grågrøne flate står eller heng ei rekke figurar. Som om dei står i ro i lufta urørt av tyngdekraft eller tid. Rastlause penselstrok. Nedanfor rekka av figurar står noko oppå ei flate. Når noko eller nokon står på ei rekke, eller på ei linje, dannar dei ei setning. Eg har sett det fleire gongar i køa framfor kassa i matbutikken. Denne gongen klarar eg ikkje finne meining i setninga, fordi sogene ligg skjult mellom flater av måling og mangel på ord. Dei kan vere ein kanin, ei papegøye, nokre figurar, ein haug med salt, eller eit rundt fjell, svevande over ei skål med matvarer. Eg veit ikkje. Forstår ikkje. I utstillingsteksten les eg at arbeida hans tek «utgangspunkt i regionsspesifikke fortellinger og drømmer fra gamle tider». Hadde eg visst kva region det var snakk om, kunne eg kanskje sjølv ha funne nøklar til sogene. Eg veit ikkje om det er soger frå Vestlandet eller frå staden kunstnaren vaks opp, eller frå ein anna stad han kjenner seg knytt til. Når ein ikkje kjenner historia, står det ein ser i flatene att som lausrivne ord. Ord ein sjølv kan lage meining i, om ein vil. Somme gongar har eg vanskar med det. For om kunstnaren ikkje vil dele historiene det blir hinta om, så vil heller ikkje eg dele mine. Kvifor skal ein bruke tid på eit kunstverk som ikkje vil dele si historie? Som ikkje har noko det vil seie. Dette måleriet vart ikkje måla for meg. Det er heilt greitt, for har ein som mål å lage kunst for absolutt alle, har ein i utgangspunktet tapt. Eg er ein framand, ein av dei som ikkje kjenner sogene. Og kanskje difor er det dette maleriet eg heng meg fast i. Eg likar faktisk tanken på at det finst noko eg ikkje har føresetnadar for å forstå. Hadde eg hatt føresetnadar for å forstå alt, ville verda ha vore altfor liten. Og det ville ha betydd at eg trudde at fasitar hadde ein faktisk og fysisk relasjon til verkelegheita. Figurane i lufta er hieroglyfar. I overflata kan eg sjå spor av at dei har blitt flytta. Dei vart først måla ein gong, så måla over, og måla på ny litt høgare opp. Tvillingfigurar ligg skjult i bakgrunnen. Objekta sine eigne spøkelse. Dei var ein annan plass før. Løyndommar. Sjølv dei som ikkje ropar høgt, har sine soger.
Hausten er nesten heilt gjennomsiktig
Somme gongar trur ein at ein kjenner historiene fordi ein har ein relasjon til objekta. Lars Korff Lofthus sitt måleri av ein ølbolle i eit landskap er kanskje eit av dei. Mange av oss har sett ølbollar i museumssamlingar. Somme har dei heime. Likevel må eg innrømme at eg ikkje kjenner dei historiske fakta bak dette velkjente objektet, ei heller ritualet. Vel, eg veit eigentleg ikkje heller om det var eit ritual knytt til dette objektet. Ritualet har kanskje oppstått i mine tankar i kraft av mi manglande kunnskap. Eg kan bestemme at ølbollen gjekk rundt bordet frå hand til hand. Frå munn til munn. Kanskje vart øl berre drukke av slike bollar i spesielle høve. Kanskje eksisterte det rutinar for korleis delinga av ølet skulle utførast. Rundane rundt bordet, sirkelen. Kanskje vart bollen sendt rundt med verserim, dikt eller musikk. Kanskje med gester. Gester som vart lausare for kvar runde ølbollen gjekk rundt bordet. Til slutt var kanskje gestene like lokkande fri som penselstroka som dannar eit tre i måleriet framfor meg. Presisjon er ikkje eit resultat av kontroll, men av mangel på redsle. Ertande, leande. Levande. Fuktige strok snirklar seg i flata. Utan repetisjonar. Og i midten står ølbollen støtt i si definerte og tydelege form. Ølbollen inneheld fjorden mellom fjella. Lukta av salt sjø. Salt sveitte etter arbeidet med innhaustinga. Smaken av heimebrygga øl. Hausten med sitt gule ljos utanfor vindauga til slåttekarane, der dei sit i stova.
